Libija

Libija, sjevernoafrička arapska država, danas bilježi 40-godišnjicu vojnog udara kojim je svrgnuta senusitska monarhija i koji Gaddafijev režim naziva “prvorujanskom revolucijom”. Naziv Libija jest antički, ali nije preživio iz antičkih vremena, nego je administrativno oživljen 1934.

Pun naziv današnje Libije glasi: Velika Socijalistička Narodna Libijska Arapska Džamahirija. “Džamahirija” je neologizam, koji bi se mogao prevesti kao “država u kojoj vladaju mase”. Naime, “džumhurija” je uobičajeni arapski naziv za republiku, jer “džumhur” znači “narod, puk”, dok se za mase rabi pluralni oblik “džamahir”.

Libija se spominje još u antičkom Egiptu, po nazivu jednoga od obližnjih berberskih etnosa.

Berberi su podrijetlom bili carevi Septimije Sever, Karakala i Geta, sveci poput Monike i sina joj Augustina, Ciprijana, papâ Viktora I i Miltijada, pa apologet Tertulijan koji je skovao pojam Trojstva, putopisac Ibn Battuta, nogometaš Zinedine Zidane...

U današnjoj Libiji jezično su ih potiskivali Kartažani, Grci, Germani (Vandali) i osobito Arapi.

Grci su nazivali Libijom Afriku sjeverno od Sahare, a u rimskoj književnosti (Vergilije) Libija je pjesnički naziv za svu Afriku. Italija je 1934 oživjela naziv Libija kao zajednički za Cirenaiku, Tripolitaniju i Fezan koje je otela od Turske 1912 i pretvorila u koloniju.

Taj je naziv zadržan i nakon osamostaljenja dotadašnje kolonije 1951.