BEŠKEROVA RIJEČ DANA

Ovrha

Ovrha je pljenidba dužnikove imovine radi prisilne naplate duga. Pravo ipak ne rabi pojam “zapljena” ili “pljenidba”, možda i zato “da se Vlasi ne dosjete jadu”, tj. zbog istih razloga s kojih se u medicinskoj dokumentaciji ne nalazi “mors” (smrt) nego “exitus” (izlazak), a pokojnik u osmrtnici nije “umro” nego “preminuo” (u Italiji još eliptičnije: “uzmanjkao čuvstvu svojih dragih”).

“Ovršiti” je složenica: prijedlog “o” + glagol “vršiti”, a i on u prenesenom značenju “činiti”, pa “ovrha” sama po sebi nije ništa drugo do, haj’mo reći, “učimba”, tj. čin.

“Vršiti” je varijanta infinitiva glagola “vrijeći (vršem)” (starocrkvenoslavenski “vrješti” od “*verhti”), znači odvajati žitno zrno od klasa; izraz potječe iz doba kada se klas bacao na pod, tj. “vrhu tla”. Sličnog su značenja u latinskome “verro” (vučem /po zemlji/, metem) a u grčkome “érro” (vučem se, padam).

Važne poljodjelske aktivnosti lako su apstrahirane.

Tako je “trjeba” (trijebljenje korova) urodila glagolom “trebati”; već se u Broza Kolunića 1486. vrši služba Božja, u Marulića se “misal vrši” (snuje) itd. Tek je u Šuleka zabilježena i “ovrha” kao egzekucija (“merc. Execution, tal. esecuzione”).

Prijašnjih desetljeća “vršiti” se rabilo kao inačica za “činiti”, “obaviti”, sve do nakaznih sintagmi (“vršiti otkup”, “vršiti upis” itd. - umjesto “otkupljivati”, “upisivati” i sl.). Srećom, netko je izmislio da je to srpski, pa je iščezlo iz uporabe.

Želite li dopuniti temu ili prijaviti pogrešku u tekstu?
Linker
25. studeni 2024 12:28