JURICA PAVIČIĆ O FILMU 'DUH U OKLOPU' Efektna holivudska verzija japanskog hita

Na početku filma “Duh u oklopu“ postoji scena u kojoj Scarlett Johansson naglavce skače s gornjem kata visoke uredske zgrade. Blindirana u tijelo/oklop, Johansson polako ponire zrakom, upada kroz prozor i otpočinje pucnjavu.

Gledajući tu scenu, gledatelj neizbježno pomisli: “aha, i ovo su preuzeli”. Jer, navlas ista scena - s prelijepim lebdećim tijelom, slow motionom i baletom nasilja - postoji i u istoimenom japanskom crtiću iz 1995. Činjenica da su režiser Sanders i njegove ekipa popalili efektnu scenu iz japanskog prethodnika nije, naravno, mana. No, ta scena otvara najveći problem s kojim se hrvao Sandersov film. Taj je problem bio - kako nadmašiti film na koji se naslanjaš, a koji je sam po sebi klasik?

Film “Ghost in the Shell” temelji se na istoimenom japanskom stripu koji je koncem 80-ih kreirao crtač i scenarist Masamune Shirow. Masamuneov strip na zapadu je ponajviše postao poznat nakon animirane adaptacija koju je 1995. režirao slavni Mamoru Oshii. Taj film stekao je kultni status, te zajedno s Miyazakijevom “Princezom Mononoke” trasirao put prodoru japanskog kino-crtića na zapad.

I strip i oba filma počivaju na istoj distopijskoj, kiberpank-premisi. U bliskoj budućnosti ljudi žive u zagađenim i prenapučenim megapolisima. Granica biološkog i kibernetičkog posve je prebrisana, a ljudski je organizam ojačan tehnološkim ekstenzijama. Junaci priče su pripadnici Sekcije 9, kiborzi koji se bore protiv terorizma. Među njima je i par junaka: orijaš Balou (danski glumac Pilou Asbæk), te majorica Mira Killian, osoba s ljudskim umom usađenim u kibernetičko tijelo.

Holivudski remake koji potpisuje Britanac Sanders (“Kraljica i lovac”) prema Mamoruovom predlošku ima čudan dvojaki odnos. Sanders je nastojao zadovoljiti “fetišiste” time što se nekih detalja držao ropski, od vječne kantice pive u Balouovoj ruci, do bijele kose šefa Sekcije 9 Aramakija (Takeshi Kitano - koji u cijelom filmu govori japanski). Film također preuzima i niz slavnih scena prvog filma - počevši od spomenutog poniranja s nebodera, pa do završne bitke sa šestonogim pauk-tenkom. Istodobno - međutim - Sanders i njegovi scenaristi nisu se libili bitno mijenjati zaplet. Holivudska verzija kudikamo je manje politički triler, puno je više film o memoriji i identitetu, a kritiku političke oligarhije odmijenila je (danas očito važnija) kritika korporacija.

Koliko god to zvučalo čudno, Sandersov igrani “Ghost in the Shell” po mnogo je čemu “više animiran” od japanske animirane verzije. Mamoruov film, naime, rađen je u čestoj anime-poetici hiperrealizma, gdje realistički crtež reprezentira iluzionistički realistički svijet, a to je svijet turobne, zagušene i prljave trećesvjetske metropole. S druge strane, Sandersov igrani film prekrcan je CGI-om, a ogroman dio filma odvija se u junakinjinom umu, njenim uobraziljama, snovima i kibernetičkim “poniranjima” u tuđu psihu. Ako se Mamoruov crtić naslanjao u znatnoj mjeri na “Blade Runnera”, Sandersov film kudikamo se više naslanja na liniju postmodernističkih “spektakala u nečijem umu”, kao što su „Matrix“ ili „Inception“.

U konačnici, rezultat je uredno prosječan. Sandersov je film efektan i gledljiv, a Scarlett Johansson sa svojim muškobanjastim gardom savršena za ulogu. No, čovjek se ne može oteti dojmu da je sve ono što je u “Ghost in the Shell” najbolje - ipak već vidio.